Zmienne okoliczności życiowe, sytuacja finansowa i możliwości zarobkowe mają znaczący wpływ na wysokość zasądzenia kwoty świadczenia alimentacyjnego. Artykuł poświęcony jest pokrótce obowiązkowi alimentacyjnemu, ale przede wszystkim materii dotyczącej drogi do podwyższenia świadczenia alimentacyjnego.
Przedstawiony artykuł stanowi wstęp do cyklu poświęconego świadczeniom alimentacyjnym i prawa rodzinnego w ogóle.
Obowiązek alimentacyjny
Pojęcie alimentacji w prawie polskim jest pojęciem bardzo szerokim. Nie oznacza ono tylko i wyłącznie środków pieniężnych na rzecz osoby, której świadczenie przysługuje. Kodeks rodzinny i opiekuńczy w artykule 128 stanowi, iż obowiązkiem tym jest – obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) i obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Podstawy do zmiany wysokości
Regulacje kodeksowe przedstawiają jedną i główną podstawę prawną do zmiany wysokości świadczenia, która wyrażona została w artykule 138 – zgodnie z nią, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Jest to pojęcie ogólne, mogące stanowić źródło do wnioskowania zarówno o podwyższenie świadczenia, jak i jego obniżenie.
Pojęcie zmiany stosunków należy do materii niezwykle praktycznej i kryć się pod nim może wiele różnych stanów faktycznych, na które składają się powody do zmiany wysokości świadczeń. Najbardziej typowymi sytuacjami życiowymi są m.in. wzrost dochodów osoby zobowiązanej do świadczenia alimentacyjnego lub też zmiana uzasadnionych potrzeb osoby na rzecz, której wypłacane są alimenty. Drogą do podwyższenia świadczeń może być zarówno jedna przyczyna, jak i zbieg kilku takich powodów. Rzetelnie uzasadnienie przyczyn wprost rzutuje na skuteczność prowadzonego postępowania.
Opcja ugodowa
Może wydawać się często rozwiązaniem niemożliwym, jednak przed samym wystąpieniem z powództwem do właściwego Sądu, warto będzie rozważyć możliwość ugodowego rozwiązania sporu. Jeśli relacje pomiędzy stronami na to pozwalają, tym bardziej należy podjąć próbę przedstawienia pozasądowej próby podwyższenia świadczenia alimentacyjnego. W przypadku braku porozumienia próba ta na pewno będzie ważną informacją dla Sądu.
Na temat ugodowych metod ustalania wysokości świadczeń alimentacyjnych zapraszamy do odrębnego artykułu, który pojawi się już wkrótce.
Procedura zmierzająca do podwyższenia świadczenia
Aby doszło do podwyższenia alimentów, strona żądająca zmiany takiego świadczenia powinna złożyć pozew. Zgodnie z prawem taki pozew zwolniony jest z kosztów sądowych, a powództwo należy wytoczyć przed Sąd Rejonowy miejsca zamieszkania osoby uprawnionej lub osoby pozwanej (wybór ten pozostawiony jest osobie wnoszącej pozew przed Sąd).
Powodem (czyli osoba inicjująca postępowanie) w sprawie o podwyższenie świadczenia alimentacyjnego jest osoba uprawniona do takiego świadczenia, jednocześnie w przypadku dziecka małoletniego rodzic jest jego ustawowym przedstawicielem. Dziecko po osiągnięciu pełnoletniości z powództwem takim występuje już samodzielnie.
Wartość przedmiotu sporu w przypadku tego typu pozwu określana jest na podstawie różnicy pomiędzy aktualną wysokością świadczenia, a tą postulowaną na podstawie pozwu – tę kwotę mnoży się przez 12 miesięcy. Uzyskany wynik stanowi wartość przedmiotu sporu.
Pozew o podwyższenie alimentów stanowi pismo procesowe i tak jak każde inne pismo w rozumieniu postępowania cywilnego, musi spełniać podstawowe kryteria przewidziane ustawą. Do wymogów pisma procesowego (art. 126 KPC) zaliczamy:
- oznaczenie sądu, do którego jest skierowane;
- imiona i nazwiska lub nazwy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
- oznaczenie rodzaju pisma;
- osnowę wniosku lub oświadczenia;
- w przypadku gdy jest to konieczne do rozstrzygnięcia co do wniosku lub oświadczenia – wskazanie faktów, na których strona opiera swój wniosek lub oświadczenie, oraz wskazanie dowodu na wykazanie każdego z tych faktów;
- podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
- wymienienie załączników
Argumentacja powództwa
Celem doprowadzenia sprawy do pożądanego finału jest przedstawienie stosownej argumentacji, która zdoła przekonać Sąd, że istnieją istotne powody ku temu, by takie świadczenie rzeczywiście wzrosło.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że jako osoby wnoszące o podwyższenie alimentów musimy wykazać jakie istotne zmiany zaszły na przestrzeni czasu od zasądzenia ostatniej kwoty przez Sąd.
Argumenty nie mogą opierać się na samym tylko słowie. Wraz z wykazywaniem na piśmie kolejnych po sobie powodów, powinny one dodatkowo być motywowane stosownymi dowodami. Jako dowody można wskazać – faktury potwierdzające konieczne zakupy, dokumentacja medyczna, dokumenty poświadczające wydatki na zajęcia lub edukację, wyciągi z rachunków bankowych itd.
Okoliczności tworzące argumentację mogą stać po obu stronach (powoda lub pozwanego). Podstawową argumentacją jest fakt, że uzasadnione potrzeby dziecka wraz z wiekiem stają się coraz większe. Obok takich podstaw argumentacji można wykazać także wszelkie inne istotne okoliczności – leczenie, edukacja, zajęcia, a także np. pogłębiający się kryzys gospodarczy powodujący nieadekwatność wypłacanego dotąd świadczenia. Uzasadnione powody do żądania zasądzenia wyższego świadczenia stojące po stronie pozwanego mogą tyczyć się przede wszystkim zwiększenia możliwości zarobkowych – rozumieć to można na wiele sposób m.in. awans, nowa praca, zakończenie pewnych zobowiązań finansowych, które obciążały wcześniej budżet pozwanego itp.
Podstawa prawna:
Stan prawny na dzień 8 listopada 2022 roku
Pamiętaj! Przedstawiona treść nie stanowi indywidualnej porady prawnej. Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy w swojej konkretnej sprawie – odezwij się do nas!
Materiały graficzne pochodzą z:
Image by Racool_studio on Freepik
