Otrzymałeś nakaz zapłaty – co dalej?

W polskim systemie prawa postępowania cywilnego istnieje pewien szczególny tryb postępowań, który pozwala dochodzić przez wierzycieli swoich roszczeń od dłużników. W dzisiejszym wpisie poruszymy kwestie związane z postępowaniem nakazowym. Opowiemy Wam czym jest takie postępowanie, jak przebiega oraz dlaczego zdecydowanie NIE WARTO pozostawiać go bez reakcji, jeśli jesteście dłużnikami.

Postępowanie nakazowe według KPC

Rodzaj tego szczególnego postępowania uregulowany jest w Kodeksie Postępowania Cywilnego w dziale V i rozpoczyna się od artykułu 480¹, gdzie wskazuje wprost w jakich sytuacjach stosuje się ten rodzaj postępowania:

§ 1. Sąd wydaje nakaz zapłaty, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a w innych przypadkach – jeżeli przepis szczególny tak stanowi.
§ 2. Po utracie mocy lub uchyleniu nakazu zapłaty albo w przypadku braku podstaw do jego wydania sąd rozpoznaje sprawę według przepisów ogólnych lub w postępowaniu odrębnym właściwym dla danej sprawy, chyba że przepis szczególny przewiduje inny skutek, w szczególności umorzenie postępowania.

Dla strony powodowej ten typ postępowania jest korzystny z powodu możliwości znacznie szybszego uzyskania satysfakcjonującego rozstrzygnięcia, a poza tym cechuje się mniejszym stopniem skomplikowania, niż zwykłe postępowanie przed Sądem. Jednocześnie warto zaznaczyć, że ten tryb postępowania nie jest wyznaczany z urzędu – to strona powodowa musi wnieść powództwo w takim trybie.

Postępowanie kończy się wydaniem nakazu zapłaty, jeśli nie zostaną wniesione zarzuty przez stronę Pozwaną we właściwym terminie, dojdzie do uprawomocnienia się nakazu zapłaty, a sam nakaz z urzędu stanowi tytuł egzekucyjny. Należy pamiętać, iż nakaz uprawomocnia się w ciągu dwóch tygodni od dnia doręczenia, jeśli Pozwany nie wniósł zarzutów do nakazu. W dalszej kolejności tytuł egzekucyjny będzie podstawą do nadania klauzuli wykonalności.

Co jest potrzebne aby wszcząć postępowanie nakazowe?

Celem wystąpienia do Sądu o nakaz zapłaty należało będzie przedstawić dokument potwierdzający istnienie długu oraz jego akceptację ze strony dłużnika. Mogą to być na przykład: umowy kredytu, zaakceptowane faktury, podjęte ugody i porozumienia dotyczące spłaty zadłużenia.

Pamiętaj! W tym rodzaju postępowania można dochodzić również roszczeń z weksla.

Obok tego, istotne jest by dłużnik otrzymał informacje o tym, że dochodzone wobec niego będą roszczenia. Istnieje więc konieczność wystosowania wezwań do zapłaty, zawezwań do podjęcia próby ugodowej. Brak próby podjęcia prób ugodowej może być negatywną przesłanką wszczęcia stosownego postępowania.

Tak skompletowana dokumentacja pozwoli nadać bieg postępowaniu, a Sąd wyda stosowny nakaz zapłaty tylko wtedy, kiedy dokumentacja będzie prawidłowo zebrana. Jeżeli zebrane dokumenty nie spełnią wymogów przewidzianych dla tego rodzaju postepowania, Sąd będzie rozpoznawał sprawę w postępowaniu zwyczajnym.

Jako pozwany otrzymałem nakaz zapłaty – co dalej?

Ze sprawą nie należy zwlekać, czym prędzej trzeba podjąć kroki w kierunku sporządzenia zarzutów, które nie pozwolą uprawomocnić się nakazowi. Strategia procesowa może być bardzo różna w zależności od stanu faktycznego, niemniej jednak wyróżnić można kilka typowych zarzutów, które będzie można podjąć w obronie przed wydanym nakazem. Wnosząc zarzuty do nakazu zapłaty należy ściśle określić w jakim zakresie wnoszone jest zaskarżenie. Może być ono wniesione w całości lub tylko w części.

Zarzuty muszą być wniesione we właściwym terminie:

miesiąc od dnia doręczenia nakazu zapłaty, o ile doręczenie nakazu następuje na terytorium Unii Europejskiej;
poza terytorium Unii Europejskiej, termin wynosi 3 miesiące.

Termin w szczególnych przypadkach może ulec przywróceniu, choć należy to traktować jako wyjątek.

Od zarzutów należy wnieść opłatę zgodnie z normami płynącymi z ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – trzy czwarte części opłaty pobiera się od pozwanego w razie wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, jednakże w przypadku gdy nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym został wydany przeciwko konsumentowi, od pozwanego konsumenta pobiera się opłatę nie większą niż 750 złotych.

Zarzuty o charakterze formalnym

Stanowią kategorię zarzutów, które nie są związane merytorycznie z przedmiotem sporu. Na ich poczet można zaliczyć m.in. niewłaściwość Sądu, złe wyliczenie wartości przedmiotu toczącego się sporu, istniejący zapis na Sąd polubowny. Zarzuty formalne podnosimy w pierwszej kolejności, jeszcze przed wdaniem się w spór merytoryczny. Może zdarzyć się tak, że już na tym etapie uda się skutecznie zatrzymać postępowanie.

Zarzuty o charakterze merytorycznym

Kategoria merytorycznych zarzutów może być bardzo szeroka i silnie powiązana jest ze stanem faktycznym konkretnej sprawy. W tej części kwestionować można zasadność i istnienie roszczenia w formie takiej, w jakiej przedstawia to strona powodowa. Strona pozwana może podnieść np. zarzut przedawnienia roszczenia lub zarzut związany z faktem spełnienia wcześniej roszczenia, które jest aktualnie dochodzone przed Sądem.

Rozstrzygnięcie Sądu po skutecznym wniesieniu zarzutów przez stronę pozwaną

Sąd w takiej sytuacji będzie mógł utrzymać w mocy nakaz zapłaty, jeśli nie przychyli się do zarzutów strony pozwanej lub utrzymać w mocy tylko część nakazu – jeśli uzna, że część z zarzutów zasługuje na uwzględnienie.

Najlepszą sytuacją dla strony pozwanej jest dokonanie przez Sąd jest dokonanie całkowitego uchylenia nakazu zapłaty. Z taką sytuacją można się spotkać np. w przypadku kiedy zachodziła podstawa do odrzucenia albo umorzenia postępowania lub kiedy strony ostatecznie zawarły ugodę.

Podstawa prawna:

Stan prawny na dzień 17 lipca 2023 roku

Pamiętaj! Przedstawiona treść nie stanowi indywidualnej porady prawnej. Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy w swojej konkretnej sprawie – odezwij się do nas!

Materiały graficzne pochodzą z:

Image by 3D Animation Production Company from Pixabay